W dniu 1 stycznia 2025 r. weszły w życie przepisy nowelizacji ustawy o rachunkowości, która wprowadza istotne zmiany w przepisach dotyczących obowiązków księgowych dla polskich przedsiębiorców. Nowe regulacje, będące efektem implementacji unijnej dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), wprowadzają m.in. zmiany w progach, które decydują o konieczności badania sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta, prowadzenia pełnych ksiąg rachunkowych oraz kwalifikacji jako mikro, małego lub średniego przedsiębiorcę. Nowelizacja rozszerza także zakres sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju (ESG).
Zmiany w progach badania sprawozdań finansowych
Nowe przepisy wprowadziły zmiany w progach przychodów oraz aktywów bilansowych, które decydują o obowiązku przeprowadzania audytu sprawozdań finansowych przez biegłego rewidenta. Progi te zostaną podniesione o 25%, co oznacza, że od 2025 roku audyt będzie wymagany, jeśli przedsiębiorstwo spełni co najmniej jedno z poniższych kryteriów:
- Suma aktywów bilansu przekroczy 3,125 mln euro – ok. 13,4 miliona złotych (uprzednio 2,5 mln euro);
- Przychody netto ze sprzedaży przekroczą 6,25 mln euro – około 26,8 miliona złotych (uprzednio 5 mln euro);
- Średnioroczne zatrudnienie wyniesie minimum 50 pracowników.
Przepisy te dotyczą przede wszystkim spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek osobowych i cywilnych. Nowe zasady obowiązują od roku obrotowego rozpoczętego po 31 grudnia 2024 roku, jednak w ramach oceny spełnienia progów uwzględniane będą przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy rozpoczęty po 31 grudnia 2023 roku.
Podwyższenie progów przychodów dla pełnej księgowości
Od 1 stycznia 2025 roku podniesiony został próg przychodów, od którego przedsiębiorcy będą zobowiązani do prowadzenia pełnej księgowości. Zgodnie z nowymi przepisami próg ten wzrośnie z 2 milionów euro do 2,5 miliona euro. Oznacza to, że przedsiębiorcy, których przychody netto za rok obrotowy 2024 wyniosą co najmniej równowartość 2,5 miliona euro (czyli ok. 10,7 miliona złotych), będą musieli prowadzić pełne księgi rachunkowe od kolejnego roku obrotowego.
Przedsiębiorcy, którzy nie przekroczą tego limitu, będą mogli nadal korzystać z uproszczonych form księgowości, takich jak podatkowa księga przychodów i rozchodów (PKPiR), co pozwoli im na zmniejszenie obciążeń administracyjnych i obniżenie kosztów działalności.
Nowe definicje jednostek mikro, małych i średnich przedsiębiorstw
W ramach nowelizacji zmieniono również definicje jednostek mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, podnosząc progi finansowe o 25%. Nowe definicje uwzględniają zmiany w wysokości przychodów i sumy aktywów bilansu, które decydują o zakwalifikowaniu przedsiębiorstwa do odpowiedniej kategorii:
- Jednostka mikro: Suma aktywów bilansu do 2 mln zł (uprzednio 1,5 mln zł), przychody netto ze sprzedaży do 4 mln zł (uprzednio 3 mln zł), średnioroczne zatrudnienie do 10 osób.
- Jednostka mała: Suma aktywów bilansu do 33 mln zł (uprzednio 25,5 mln zł), przychody netto do 66 mln zł (uprzednio 51 mln zł), średnioroczne zatrudnienie do 50 osób.
- Jednostka średnia: Suma aktywów bilansu do 110 mln zł (uprzednio 85 mln zł), przychody netto do 220 mln zł (uprzednio 170 mln zł), średnioroczne zatrudnienie do 250 osób.
Raportowanie ESG
Dodatkowym elementem nowelizacji jest wprowadzenie obowiązku raportowania ESG (Environmental, Social, Governance) przez większe przedsiębiorstwa, co jest wynikiem implementacji dyrektywy CSRD.
Zgodnie z nowymi regulacjami, obowiązek ten dotyczy:
- dużych jednostek oraz podmiotów będących jednostką dominującą dużej grupy kapitałowej,
- małych i średnich jednostek notowanych na rynku regulowanym,
- niektórych jednostek zależnych i oddziałów z siedzibą w państwie członkowskim UE, których jednostka dominująca najwyższego szczebla lub jednostka samodzielna podlega przepisom prawa państwa trzeciego, a jej przychód netto ze sprzedaży uzyskany na terytorium UE przekracza 150 mln euro.
Raporty ESG będą musiały być sporządzane na podstawie jednolitych, europejskich standardów, co pozwoli na większą przejrzystość i porównywalność danych. Firmy będą zobowiązane do ujawniania informacji dotyczących ich wpływu na środowisko, kwestie społeczne oraz ładu korporacyjnego.
Obowiązek ten wejdzie w życie stopniowo, w zależności od wielkości przedsiębiorstwa, z pełnym wdrożeniem do 2026 roku. Za rok 2024 raport ESG złożą wyłącznie przedsiębiorstwa, które podlegają już dyrektywie NFRD (Non-Financial Reporting Directive).