Od 2 lutego 2025 roku na terenie całej Unii Europejskiej zaczynają obowiązywać pierwsze przepisy Rozporządzenia w sprawie sztucznej inteligencji (AI ACT), mające na celu poprawę bezpieczeństwa obywateli oraz zwiększenie kompetencji pracowników w obszarze systemów sztucznej inteligencji. Przepisy te nie wymagają osobnego wdrożenia poprzez prawodawstwo krajowe i obowiązują w takiej formie, jak w Rozporządzeniu.
W obrębie pierwszego pakietu regulacji od lutego 2025 roku powszechnie obowiązują jedynie pierwsze dwa rozdziały Rozporządzenia (przepisy ogólne i zakazane praktyki).
Warto jednak zaznajomić się ze zmianami, by uniknąć kar wynoszących nawet 35 milionów euro!
Zakazane praktyki użycia AI
W Rozporządzeniu określono nielegalne praktyki zastosowania AI. Sztucznej inteligencji nie będzie można wykorzystywać do przekazów podprogowych, manipulacyjnych lub w jakikolwiek inny sposób wpływających na zachowanie i podejmowanie świadomych decyzji przez osoby. Zakazane jest też stosowanie AI w profilowaniu osób fizycznych w celu określenia prawdopodobieństwa popełnienia przestępstwa, a także gromadzenia danych służących rozpoznawaniu twarzy, zarówno z mediów publicznie dostępnych, jak i prywatnych nagrań.
Znaczącemu ograniczeniu podlega także możliwość zbierania danych biometrycznych i wykorzystywania ich w celu wywnioskowania informacji na temat rasy, poglądów politycznych, przynależności do związków zawodowych, przekonań religijnych lub światopoglądowych, seksualności lub orientacji seksualnej.
Szczegółowy wykaz zakazanych praktyk jest określony w art. 5 Rozporządzenia – Tekst Rozporządzenia [AI Act]
AI Literacy, czyli nowe obowiązki dla podmiotów
Rozporządzenie wprowadza również nowe obowiązki dla pracodawców oraz innych podmiotów stosujących sztuczną inteligencję – muszą oni zapewniać odpowiednie umiejętności i wiedzę w związku z wykonywaniem zadań z użyciem lub związanych z AI.
Nowy projekt legislacyjny w przygotowaniu
Niezależnie od rozporządzenia unijnego, polski rząd również pracuje nad przepisami dotyczącymi AI – ustawą o systemach sztucznej inteligencji. W ostatnich dniach na stronach rządowych opublikowano najnowsze wersje projektu ustawy, uwzględniające opinie organizacji branżowych.
Najważniejsze dotychczasowe założenia projektu ustawy:
- Utworzenie Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji, państwowego organu nadzorującego rynek AI w Polsce, będącego podobnie jak Komisja Nadzoru Finansowego niezależnym od administracji rządowej.
- Komisja będzie wydawać opinie indywidualne w sprawie stosowania przepisów rozporządzenia unijnego (AI Act) oraz polskiej ustawy.
- Opinia indywidualna będzie chroniła podmiot przed sankcjami w zakresie, w jakim zastosował się on do tej opinii. W przypadku zaś niewydania opinii w terminie (standardowo – 30 dni, a w skomplikowanych sytuacjach – 60 dni) – podmiot będzie mógł się powołać na milczącą zgodę organu na stanowisko podmiotu wyrażone we wniosku o wydanie opinii indywidualnej.
- Tajemnica przedsiębiorstwa będzie chroniona poprzez usunięcie przez organy publiczne przy publikowaniu opinii danych zawierających tajemnice prawnie chronione.
- Możliwość powołania przez Przewodniczącego Komisji „piaskownicy regulacyjnej” – przestrzeni służącej testowaniu i rozwojowi nowych technologii AI.
- Wprowadzenie układu z Komisją łagodzącego sankcje za naruszenia przepisów rozporządzenia lub ustawy.
Sztuczna inteligencja jest narzędziem, w którym świat biznesu upatruje przyszłości dla swojego rozwoju oraz innowacyjnej odpowiedzi na aktualne wyzwania rynku. To zaś skutkuje działaniami legislacyjnymi zmierzającymi do uregulowania kwestii jej zastosowania i zabezpieczenia interesów podmiotów, których nadmierne wykorzystanie AI mogłoby naruszyć. Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem ze sztucznej inteligencji i wdrożeniem jej rozwiązań do swojej działalności zapraszamy do śledzenia naszych wpisów oraz kontaktu z naszymi ekspertami tak, korzystanie z AI było nie tylko efektywne, ale również odpowiadało regulacjom prawnym.